Shampanja për “Kosovën e Re”!
30/10/2013
Shkruan Agron Demi
Si po i ndërron MZHE “rregullat e lojës” në mes të procesit tenderues?
Publikuar në gazetën "Tribuna", 30 tetor 2013.Nga korrespondenca e Ambasadës Amerikane në Prishtinë me Departamentin e Shtetit Amerikan, apo siç njihen edhe si “kabllogramet”, mësojmë dy fakte interesante sa i përket zhvillimeve energjetike në Kosovë më 2006:
- Në prill 2006, një kompani amerikane kishte kërkuar nga ministria e atëhershme për Energji dhe Miniera (MEM) që të nënshkruaj një memorandum mirëkuptimi me anë të së cilit i garantohej kësaj kompanie ndërtimi i termocentralit të ri dhe kontrollimi i mihjeve në Kosovë. Ajo çfarë është më ironike se sa vetë kërkesa, është përgjigja e zyrtarëve të ministrisë. MEM, siç thuhej në “kabllograme”, ishte shprehur entuziaste në nënshkrimin e një marrëveshje të tillë, por ishin arsyetuar se këtë nuk e lejojnë administruesit ndërkombëtar.
- Dy muaj më vonë, në qershor 2006, siç mësojmë nga një tjetër korrespondencë zyrtare e SHBA, MEM kishte marrë garanci nga Banka Botërore, se në pjesën e dytë të 2007, BB do t’i hap rrugë shpalljes së tenderit për ndërtimin e një termocentrali të madh në Kosovë. Pas këtij lajmi, ministri i atëhershëm i MEM kishte hapur një shampanjë për të festuar këtë lajm “të mirë”.
Këta dy shembuj ilustrojnë më së miri qasjen që Qeveria e Kosovës dhe bashkësia ndërkombëtare kanë ndjekur me projektet energjetike në Kosovë. Të dielën, ministri aktual i Zhvillimit Ekonomik z.Ismajli, në një prononcim për “Kohavision”, u shpreh se me kërkesë të kompanive të parakualifikuara për ndërtimin e termocentralit të ri, kushtet e tenderit janë ndryshuar në disa pika, ndër to edhe largimi i mihjeve nga pakoja tenderuese.
Shoqëria civile, që nga koha para miratimit të Strategjisë së Energjisë, ka kërkuar që në Pako tenderuese të mos përfshihen minierat e linjitit dhe TC “Kosova B”. Vendimi i mëhershëm për të larguar “Kosovën B” dhe tani vendimi për mihjet janë vendime të duhura. Por, ajo çfarë po bëhet gabim në vazhdimësi është ndryshimi i rregullave të tenderimit në mes të procesit, apo pas fazës së parakualifikimit të kompanive. Arsyetim i MZHE në të dy rastet ka qenë se në bazë të kërkesës së investitorëve, po bëhen këto ndryshime në tender. Këto ndryshime hapin së paku katër dilema:
- Nëse qenka më e favorshme ofertimi për tri kompanitë e parakualifikuara, duke ndryshuar pakon tenderuese, ndoshta kjo do të ishte e favorshme edhe për shumë kompani tjera më kredibile, të cilat duke parë kushtet e tenderit fillestar nuk kanë aplikuar fare?
- Nëse, edhe pas shpenzimit të miliona eurove për këshilltar të transakcionit, duhet që prapë të dëgjojmë këshillën e investitorëve, përse atëherë humben miliona euro të buxhetit të Kosovës për këshilltar, këshillat e të cilëve nuk vlejnë?
- Nëse, ndryshimet në pakon tenderuese bëhen vetëm me premtim verbal të ministrit të MZHE (pasi që nuk ka vendim zyrtar të Qeverisë dhe Kuvendit), atëherë përse na duhen rregullat e prokurorimit publik?
- Nëse, investimet private në energji bëhen mbi baza ad hoc, përse na nevojitet një strategji e energjisë për një periudhë dhjetëvjeçare? Të kujtojmë se Strategjia e Energjisë 2009-2018 parasheh tenderimin e “Kosovës së Re”, në një pako me mihjet dhe “Kosovën B”.
Përse duhet t’i besojmë këtyre zyrtarëve të cilët përgjatë këtyre viteve kanë qenë të gatshëm përmes memorandumeve me i dhanë në shfrytëzim të gjitha burimet energjetike dhe vazhdojnë të ndryshojnë pakon tenderuese sipas qejfit të investitorëve dhe pa respektuar procedurat ligjore?
Loading Facebook comments ...
